Nagardżuna

Największy z dialektyków buddyjskich, twórca najsubtelniejszego poglądu filozoficznego w historii ludzkości. Wedle legendy władca węży (nagaradźa) miał przekazać mu teksty sutr mahajany zebrane pod nazwą „Pradźniaparamita”. On sam miał się kiedyś odwołać do następującego znaczenia słowa naga, cytując Buddę; „Wąż jest tym, który niszczy splamienia”. Stworzona przez niego filozofia madhjamaki głosiła pustkę (śunja) wszystkich rzeczy. Nagardżuna odkrył, że intelekt jako narzędzie poznania rzeczywistości całkowicie zawodzi, jest bowiem wewnętrznie sprzeczny, a zatem każde twierdzenie przy dogłębnej analizie przechodzi w swe przeciwieństwo. Należy przeto odrzucić wszelkie intelektualne kategorie, w tym te najwyższe – istnienia i nieistnienia, bo natura rzeczywistości nie jest osiągalna dla pojęć. Ścieżka środkowa (madhjamaka) oznacza odrzucenie skrajności generowanych przez intelekt i pozostawanie w nieuchwytnym miejscu środkowym. Gdy dzięki wiedzy odrzucimy wszelkie złudzenia, ukaże się nam takość (tathata) rzeczy, takimi jakie one są. Wtedy zobaczymy, że samsara i nirwana są tożsame. Nie może być inaczej, albowiem rzeczy są puste, pozbawione istoty i pojawiają się wedle zasad prawa współzależnego powstawania.

Dodaj komentarz