Wczoraj na moich zajęciach o mało co nie doszło do wybuchu kłótni w kwestiach politycznych. Podniesione tony głosu paru osób raczej nie zapowiadały początku dyskusji merytorycznej. Przerwałem wymianę ocen i wróciliśmy do toku zajęć. Przez chwilę mogłem jednak zaobserwować w pełnej krasie wszystkie symptomy naszej polaryzacji. Oto ich krótka charakterystyka:
– silne emocje i powtarzalne zachowania werbalne, które mają charakter czysto reaktywny, tj. są wywoływane i podsycane przez wypowiedzi drugiej strony;
– każda ze stron skupia się tylko na tych argumentach, domniemaniach i być może faktach, które potwierdzają wyłącznie jej punkt widzenia;
– żadna ze stron nie podejmuje prób jakiejkolwiek dyskusji, trwając przy swoich racjach i broniąc ich jak ostatniej reduty prawdy ostatecznej;
– wizja świata propagowana przez obydwie strony jest uproszczona, pozbawiona wszelkiego zniuansowania, czarno-biała aż do bólu;
– wreszcie na koniec trudno uciec od konstatacji, że wyznawane przez obie strony poglądy mają tak wysoki stopień autonomii, że to raczej one rządzą umysłami ludzi, niż że to ludzie je wyznają.
Jaki stąd wniosek? Przy narastającej polaryzacji może dojść do nagłej zmiany sytuacji, jak w przypadku przeskoku iskry elektrycznej. Jednym z wyników takiego przeskoku może być pożar…